ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
**********
CÁC RỦI RO PHÁT SINH KHI THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG NGOẠI THƯƠNG CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM
Chuyên ngành : KTTG & QHKTQT Mã số : 60 31 07
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. HÀ VĂN HỘI
CÁC TỪ VIẾT TẮT 3
LỜI NÓI ĐẦU 4
CHƯƠNG 1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ RỦI RO TRONG NGOẠI THƯƠNG 8
1.1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ RỦI RO 8
1.1.1. Các khái niệm về rủi ro 8
1.1.2. Bản chất của rủi ro 10
1.1.3. Các loại rủi ro 11
1.1.4. Đo lường và quản lý rủi ro 12
1.1.4.1. Đo lường rủi ro 12
1.1.4.2. Xử lý rủi ro 14
1.2. RỦI RO PHÁT SINH TRONG NGOẠI THƯƠNG 16
1.2.1. Hoạt động kinh doanh ngoại thương và các nguyên nhân gia tăng rủi ro 16
1.2.2. Khái quát về hợp đồng mua bán ngoại thương 19
1.2.2.1. Khái niệm và đặc điểm 19
1.2.2.2. Nội dung của hợp đồng mua bán ngoại thương 20
1.2.2.3. Quy trình thực hiện hợp đồng ngoại thương 21
1.2.2.4. Đặc điểm của rủi ro trong quá trình thực hiện hợp đồng 23
1.2.2.5. Các loại rủi ro trong quá trình thực hiện hợp đồng XNK. 24
1.2.2.6. Quan hệ giữa rủi ro và hiệu quả thực hiện hợp đồng XNK. 25
CHƯƠNG 2. RỦI RO TRONG QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG MUA BÁN NGOẠI THƯƠNG CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM 28
2.1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH XUẤT NHẬP KHẨU CỦA VIỆT NAM TỪ ĐẦU NHỮNG NĂM 1990 ĐẾN NAY. 28
2.1.1. Tình hình xuất khẩu hàng hoá, dịch vụ 29
2.1.2. Tình hình nhập khẩu hàng hoá, dịch vụ 34
2.2. RỦI RO TRONG QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG NGOẠI THƯƠNG 35
2.2.1. Rủi ro liên quan đến đối tác trong quá trình giao dịch, ký kết hợp đồng ngoại thương 36
2.2.2. Rủi ro trong việc thực hiện các điều khoản của hợp đồng ngoại thương 39
2.2.2.1. Rủi ro phát sinh trong việc giao hàng 39
2.2.2.2. Rủi ro do sự biến động của giá cả 46
2.2.2.3. Rủi ro phát sinh từ sự biến động về tỷ giá hối đoái 54
2.2.3. Rủi ro trong thanh toán tiền hàng 55
2.2.4. Rủi ro trong quá trình chuyên chở, giao nhận hàng hoá XNK. 59
2.3. NGUYÊN NHÂN GÂY RỦI RO TRONG QUÁ TRÌNH GIAO DỊCH, THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG XUẤT NHẬP KHẨU 64
2.3.1. Nguyên nhân rủi ro từ môi trường chính trị, pháp luật quốc tế. 64
2.3.1.1. Ảnh hưởng của môi trường chính trị quốc tế. 64
2.3.1.2. Rủi ro phát sinh từ sự khác biệt trong hệ thống luật pháp quốc tế. 66
2.3.2. Nguyên nhân rủi ro từ môi trường tự nhiên 68
2.3.3. Nguyên nhân rủi ro chính sách quản lý và cơ chế điều hành XNK. 70
2.3.4. Nguyên nhân rủi ro từ môi trường cạnh tranh 76
2.3.5. Nguyên nhân rủi ro từ yếu kém trong năng lực quản lý và trình độ chuyên môn 77
2.3.6. Các nguyên nhân xuất phát từ các yếu tố khác 79
2.4. ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA RỦI RO ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP KINH DOANH XUẤT
NHẬP KHẨU VIỆT NAM 83
2.4.1. Những tác động chính của rủi ro đối với doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu 83
1
2.4.2. Một số nhận xét rút ra từ việc đánh giá rủi ro đối với việc thực hiện hợp đồng ngoại thương. ………
CHƯƠNG 3. MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA VÀ HẠN CHẾ RỦI RO TRONG QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG XNK 87
3.1. SỰ CẦN THIẾT CỦA CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA VÀ HẠN CHẾ RỦI RO TRONG THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG NGOẠI THƯƠNG 87
3.2. CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA, HẠN CHẾ RỦI RO TỪ PHÍA DOANH NGHIỆP 88
3.2.1. Xây dựng và hoàn thiện chiến lược kinh doanh XNK. 88
3.2.2. Đẩy mạnh công tác dự báo biến động môi trường kinh doanh quốc tế. 89
3.2.3. Bảo hiểm hàng hóa XNK. 89
3.2.4. Các biện pháp về tổ chức và kỹ thuật thực hiện hợp đồng 95
3.2.5. Nâng cao năng lực quản lý và chuyên môn, nghiệp vụ 97
3.3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ ĐỐI VỚI NHÀ NƯỚC. 98
3.3.1. Đổi mới hoàn thiện chính sách quản lý và cơ chế điều hành kinh doanh xuất nhập khẩu 98
3.3.2. Phát triển thị trường bảo hiểm mạnh và cạnh tranh cao 99
KẾT LUẬN 103
TÀI LIỆU THAM KHẢO 104
MỞ ĐẦU
1. Sự cần thiết của đề tài
Trước xu thế toàn cầu hoá đang phát triển hết sức mạnh mẽ, Việt Nam đã và đang tích cực đẩy mạnh tiến trình hội nhập kinh tế khu vực và thế giới. Trong đó, hoạt động kinh tế đối ngoại, mà đặc biệt là ngoại thương nổi lên như là chiếc cầu nối giữa kinh tế trong nước với nền kinh tế toàn cầu. Kinh doanh XNK không chỉ đóng vai trò là cầu nối cho giao lưu kinh tế giữa Việt nam và thế giới mà còn là động lực phát triển cho các lĩnh vực kinh tế trong nước và nâng cao sức cạnh tranh của toàn bộ nền kinh tế.
Tuy nhiên, kinh doanh XNK không phải lúc nào cũng “thuận buồm xuôi gió” mà nhiều khi còn gặp phải những rủi ro, dẫn đến những tổn thất cho các bên trong việc thực hiện những thương vụ quốc tế. Những rủi ro trong kinh doanh XNK rất đa dạng và phức tạp, và hầu hết xảy ra trong quá trình thực hiện hợp đồng bởi đây là quá trình chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố không thể kiểm soát được.
Xuất phát từ thực tế đó, tôi đã chọn đề tài “Các rủi ro phát sinh khi thực hiện hợp đồng ngoại thương của các doanh nghiệp Việt Nam” để làm luận văn tốt nghiệp Thạc sỹ ngành kinh tế đối ngoại.
2. Tình hình nghiên cứu
Viết về vấn đề rủi ro, cho đến nay có các cuốn sách:
1) Cuốn sách “Rủi ro trong kinh doanh” của tác giả Ngô Thị Ngọc Huyền, Nxb. Chính trị Quốc gia xuất bản năm 2003.
2) Cuốn sách “Hạn chế rủi ro trong kinh doanh” của tác giả Nguyễn Dương và Ngọc Quyên, Nxb.
3) Cuốn sách “Nhận biết các tranh chấp và thách thức trong kinh doanh” của tác giả Trần Trung Hiếu, do Nxb. Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh xuất bản năm 2006.
4) Cuốn sách “Quản trị rủi ro trong kinh doanh ngoại thương” của tác giả Nguyễn Anh Tuấn, Nxb.
5) Chuyên đề “Thực tiễn giải quyết tranh chấp phát sinh từ hợp đồng XNK và bài học kinh nghiệm” của Trường đại học Ngoại Thương xuất bản năm 2002 đã nêu ra những vụ tranh chấp trong thực tiễn hoạt động kinh doanh thương mại quốc tế và cách giải quyết.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn
– Mục đích nghiên cứu
Qua các bài học kinh nghiệm cụ thể trong hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu và thực hiện hợp đồng thương mại quốc tế, Luận văn mong muốn tổng hợp và cập nhật các tài liệu có liên quan để nghiên cứu sâu hơn, một cách toàn diện và có hệ thống những vấn đề rủi ro có thể phát sinh trong khi thực hiện loại hợp đồng này, từ đó đề xuất các giải pháp phòng ngừa hữu hiệu, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam.
– Nhiệm vụ nghiên cứu
Nghiên cứu, phân tích về lý thuyết những rủi ro thường xảy ra trong hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu của Việt Nam.
Nghiên cứu, đánh giá các rủi ro đã từng phát sinh trong khi thực hiện hợp đồng mua bán quốc tế của một số doanh nghiệp Việt Nam và tìm ra nguyên nhân của những rủi ro đó.
Đề xuất giải pháp nhằm phòng ngừa và hạn chế rủi ro trong khi thực hiện hợp đồng mua bán quốc tế của Việt Nam.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
– Đối tượng nghiên cứu: Những rủi ro mà các doanh nghiệp Việt Nam đã gặp phải trong quá trình thực hiện hợp đồng thương mại quốc tế.
– Phạm vi nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu, đánh giá tình hình các rủi ro khi thực hiện hợp đồng thương mại quốc tế kể từ đầu những năm 1990 đến nay qua nghiên cứu một số tình huống cụ thể mà các doanh nghiệp Việt Nam đã gặp phải.
Rủi ro trong kinh doanh XNK là một mảng đề tài rất rộng, song trong giới hạn phạm vi của một luận văn Thạc sỹ, luận văn chỉ phân tích, nghiên cứu rủi ro trong quá trình thực hiện hợp đồng XNK hàng hoá hữu hình tại Việt nam.
5. Phương pháp nghiên cứu
– Luận văn sử dụng phương pháp duy vật biện chứng để phân tích mối quan hệ tương tác giữa rủi ro, tổn thất với quá trình phát triển ngoại thương.
– Phương pháp phân tích, tổng hợp, diễn giải quy nạp được luận văn sử dụng nhằm nêu rõ quá trình phát triển hoạt động mua bán quốc tế của các doanh nghiệp Việt Nam cũng như sự phát sinh những rủi ro khi thực hiện các nghiệp vụ buôn bán quốc tế
– Luận văn sử dụng phương pháp thống kê như là một công cụ phân tích số liệu để minh chứng cho các vấn đề nghiên cứu.
6. Dự kiến những đóng góp của luận văn
– Hệ thống hóa cơ sở lý luận của rủi ro trong kinh doanh nói chung và rủi ro phát sinh trong việc thực hiện hợp đồng ngoại thương nói riêng.
– Phân tích và làm sáng tỏ những nguyên nhân phát sinh rủi ro trong thực hiện hợp đồng ngoại thương của các doanh nghiệp Việt Nam thời gian vừa qua.
– Đề xuất các giải pháp chủ yếu để phòng ngừa và hạn chế rủi ro.
7. Bố cục của luận văn
Ngoài lời nói đầu và kết luận, luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Khái quát chung về rủi ro trong kinh doanh ngoại thương.
Chương 2: Rủi ro trong quá trình thực hiện hợp đồng mua bán ngoại thương tại các doanh nghiệp Việt Nam từ những năm 1990 đến nay.
Chương 3: Một số biện pháp phòng ngừa, hạn chế rủi ro trong quá trình thực hiện hợp đồng XNK.
CHƯƠNG 1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ RỦI RO TRONG NGOẠI THƯƠNG
Chương 1 tập trung làm rõ các khái niệm và bản chất của rủi ro, phân biệt các loại rủi ro nói chung và việc đo lường, quản lý rủi ro. Đồng thời, trong chương này đã đưa đến cái nhìn khái quát chung về rủi ro trong thực hiện hợp đồng ngoại thương.
1.1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ RỦI RO.
1.1.1. Các khái niệm về rủi ro.
Rủi ro là sự kiện không may mắn. Rủi ro hết sức đa dạng, phức tạp, tồn tại dưới nhiều hình thái khác nhau và gắn liền với đời sống, hoạt động sản xuất và kinh doanh của con người. Do đó, nhiều năm qua rủi ro đã trở thành đối tượng nghiên cứu của nhiều học giả trong lĩnh vực kinh tế và bảo hiểm trên thế giới. Xoay quanh khái niệm rủi ro hiện đang có
rất nhiều quan điểm khác nhau. Sau đây là một số khái niệm phổ biến nhất.
Frank Knight, một học giả người Mỹ trong lĩnh vực bảo hiểm và quản trị rủi ro, cho rằng “rủi ro là sự bất trắc có thể đo lường được”. Theo ông, các loại bất trắc không thể đo lường được thì được gọi là bất trắc, còn loại bất trắc có thể đo lường được gọi là rủi ro. Cách tiếp cận này dựa trên cơ sở bất trắc có đo lường được hay không. Tuy nhiên, trên thực tế không phải bất trắc nào cũng có thể đo lường được hoàn toàn.
TRUNG TÂM LUẬN VĂN MBA-VIP VIẾT THUÊ LUẬN VĂN THẠC SĨ & TIẾN SĨ CHẤT LƯỢNG CAO.
Liên hệ với chúng tôi:
- Hotline: 0926.708.666
- Zalo: 0926.708.666.
- Email:Lamthueluanvan2014@gmail.com
Để tải bài đầy đủ xin khách hàng ấn vào đây:
